Van wetenschap (klimaatverandering) naar wol en zijde

Donderdag 26 september 2024, 16.30 uur  
Nora van Klingeren (nadenkende burger en textielkunstenares)

Elke dag bereiken ons berichten over CO2-gehaltes, hittegolven, overstromingen, aardverschuivingen, orkanen, over biodiversiteit, het gebruik van grondstoffen, een lange lijst. Het lijkt een kluwen touw dat volledig in de knoop zit, zonder begin of eind.

De laatste jaren plukt Nora flarden uit de wetenschap om daar over te schrijven, na te denken, van commentaar te voorzien en al dan niet met een zijstap uiteindelijk zich hierdoor te laten inspireren voor wandkleden in wol en zijde. Bijvoorbeeld van gegevens over de ontwikkeling van het ijs op de Noordpool en Antarctica naar textielwerken als 'Het Poolijs smelt' en 'Eerste kantelpunt bereikt'. Of over het verlies van biodiversiteit naar 'I think... en het verlies van biodiversiteit'. Zo komen vele wegen van wetenschap naar textielwerk aan de orde. Ook demonstreert zij in het kort het maken van vilt.

Inmiddels zijn twee boekjes verschenen: 'Bergmal/Rotsgepraat 2022' en 'Bergmal/Rotsgepraat 2023'. Aflevering 2024 is eind september gereed.

I think... en het verlies van biodiversiteit

"Wij denken, continu en altijd.

Zo is er een oogstrelend beeldenpaar, de denkers van Hamangia, gevonden in Roemenië ca. 5000 jaar oud. Los van esthetiek ook mooi dat het een man én een vrouw zijn en niet alleen een man die denkt, zoals de denker van Rodin, maar dat terzijde.

De tijd gaat voort. Linnaeus (1707-1778) deelde het leven op aarde in in drie natuurrijken: planten, dieren en mineralen. Op de reis met de Beagle maakte Darwin een schetsje ter illustratie van de  evolutietheorie waarbij je het leven kunt zien als stamboom met taken die zich door natuurlijke selectie handhaven, aanpassen of afsterven. Toen nog zijn gedachte, "I think, ..." schreef Darwin dan ook, later een fact of life, net als de zwaartekracht.

Daarna is de rudimentaire stamboom van Darwin steeds gedetailleerder ingevuld. Alle soorten en ondersoorten zijn met elkaar in verband gebracht en gerangschikt in verschillende groepen. Ook al wordt er nu ook ingedeeld op basis van DNA, zoals in de nieuwe Flora van Heukels. De standaard van dit moment naar ik begrijp.

Toch blijft de stamboom van Darwin overeind staan en wordt deze nog steeds gebruikt in wetenschappelijke verhandelingen. Zo ook bij het in beeld brengen van het effect van klimaatverandering en vooral ook de invloed van stikstof die de mens door kunstmest in het Systeem Aarde pompt. Weidevelden met bloemen veranderen in saaie velden Engels raaigras, de cactus rukt op in de Alpen. We zien en voelen dat de insectenpopulatie krimpt. Vogels, vissen, zoogdieren, koraal, allemaal aan reductie onderhevig door opwarming dan wel stikstof. En zo worden dan binnenzeeën zoals de Baltische Zee en de Golf van Mexico levenloos. Al in 2011 staat in Nature (vol. 470) een brief waarin wordt gesteld dat de ooit zo breed uitgewaaierde stamboom van het leven krimpt. De boom verliest takken. Darwin dacht: "I think, ...". En wij? Denken wij nog wel?"

Uit: 'Bergmal/rotsgepraat 2024'.

Met bijgevoegde foto van het werk "I think... en het verlies van biodiversiteit" en "De denkers van Hamangia".

Lezing: 16.30 - 17.30 uur. Kosten € 2,50.
Vanaf 17.30 uur: maandelijkse Buurtborrel

Lezing + buurtborrel wordt (sinds 2007) aangeboden samen met De Vrienden van de Plantage.