De aard van de mens als grondvraag van de filosofie

In de Oudheid geeft de Egyptische sfinx een raadsel op: wat is de mens, wie denken we te zijn?

Van de menselijke natuur bestaat geen eenvoudige definitie. Integendeel, en we weten dit al heel lang. Toch laten we ons niet ontmoedigen. Die belangrijke vraag houdt ons al eeuwen bezig, onontkoombaar lijkt het.

De reden is ongetwijfeld dat die vraag ook onszelf treft. Als we ervan uitgaan - zoals vaak wordt beweerd - dat filosofie leeft van het vragen, is er dan van die kant een bijdrage te verwachten die ons op het spoor kan brengen van een antwoord?

In deze cursus willen we vanuit een vragende houding het gesprek zoeken met denkers die, wellicht, juist in hun verscheidenheid ons misschien kunnen helpen bij wat we het echt-menselijke kunnen noemen.

We richten ons hierbij op de volgende opvattingen:

  • de kunst om te leven is de belangrijkste kunst, volgens de Stoïcijnen Epictetus en Marcus Aurelius
  • pessimisme is iets anders dan somberheid, volgens Arthur Schopenhauer
  • gewoonte: onderschat, maar van grote betekenis, volgens William James
  • onze emoties misleiden ons, zegt Baruch de Spinoza
  • wij weten meer dan we bewust zijn, stelt Maurice Merleau-Ponty
  • onze opdracht tot mondigheid is wat ons menselijk maakt, zegt Immanuel Kant
  • we zijn (bijna) even dierlijk als menselijk, zegt Adolf Portmann
  • de mens is principieel ongrijpbaar, zegt Friedrich Nietzsche.

Een syllabus met korte, vertaalde teksten van deze denkers ligt een week voor aanvang bij de SOOP.

Praktische informatie

Data: 16 september t/m 2 december 2025 (10 bijeenkomsten)
Tijd: dinsdag van 14.00 - 16.00 uur
Locatie: de SOOP
Docent: Bart Voorsluis
Kosten: € 30,- (excl. sylabus € 15,-).

Deze cursus is vol. U kunt zich hiervoor niet meer aanmelden.